Lời thề ứng nghiệm với họ Lê

Đọc "Kim Thiếp Vũ Môn", thấy Hội thề Lũng Nhai và nhiều chỗ khác, Lê Lợi kết nghĩa anh em với hào kiệt thường đưa ra những lời thề độc. Nhưng kẻ đầu tiên phản bội lời thề cũng chính là ông vua này, là người đứng đầu hội thề.

Đây là bản văn được dịch từ các thư tịch của dòng họ những người đã có mặt trong hội thề Lũng Nhai:

"Nếu như Lê Lợi cùng Lê Lai đến Trương Chiến sinh lòng này khác, cầu ơn hiện tại, núp bóng quân thù, không cùng một lòng, quên lời thề ước, chúng tôi nguyện trời đất và các thần linh, giáng trăm tai ương trị mình cho đến họ hàng, con cháu đều bị tru diệt, chịu hết hình phạt của trời".

Lời thề ứng nghiệm với họ Lê

Quả thật, kẻ "sinh lòng này khác" chính là Lê Lợi. Mới lên ngôi được 1 năm, người đứng đầu hội thề Lũng Nhai đã giết ngay người anh em kết nghĩa của mình là Phạm Văn Xảo. Sau đó Trần Nguyễn Hãn noi gương người xưa, sống theo cách của Trương Lương, Phạm Lãi là rút lui về ở ẩn, cũng không yên. Trần Nguyễn Hãn bị Lê Lợi triệu về kinh xử trảm (giữa đường ông nhảy sông tự tận). Hay người đứng đầu hàng võ tướng là đại công thần Nguyễn Chích, cùng người đứng đầu văn quan là Nguyễn Trãi, cũng bị nghi kỵ không yên thân,nhiều lần mất chức.

Chính sự không thủy chung này đã hại cơ nghiệp nhà hậu Lê. Lê Lợi vừa lên thì triều đình đã sinh biến chia bè chia phái, chia năm xẻ bảy tàn sát lẫn nhau. Sau đó trong dòng tộc hoàng Lê bắt đầu sinh loạn, khiến dòng họ này bị nhiều tai biến, quả ứng với lời thề xưa. Nhà hậu Lê tồn tại 3 thế kỷ rưỡi nhưng người dân chỉ có vài năm tạm yên ổn thái bình dưới triều Hồng Đức (Lê Thánh Tông) mà thôi.

Âu là cao xanh có mắt. Đừng tưởng lời thề gió bay vào hư không là tan biến. Lời thề bay vào hư không để đến với thần linh đấy. Ai kém trung thực, hay lừa đảo, thì khôn ngoan chớ mở miệng mà thề!